Hepimiz bu savunma mekanizmalarını kullanırız. İnsan yaptığı yanlışları , hataları gizlemeye çalışır. Her zaman bir savunma içerisindedir. Her sağlıklı insan ara sıra savunma mekanizmalarını kullanır. Eğer bu savunma mekanizmaları çok kullanılırsa gerçeklik algısı yok olur. Birey savunma mekanizmalarını çok kullanıyorsa gerçek hayattan kopmaya başlamıştır. Savunma mekanizmaları bilinç dışı olarak işler. Farkında olmadan kullanılır.
Savunma Mekanizmaları Şu Şekildedir :
- Gerileme
- İnkar (yadsıma)
- Saplanma
- Yansıtma (projeksiyon)
- Neden bulma
- Yüceltme
- Ödünleme(Telafi)
- Özdeşim kurma
- Yön Değiştirme
- Karşıt tepki geliştirme
- Bastırma
Şimdi Savunma mekanizmalarının başlıklarını size kısa cümlelerde açıklayacağız.
1.Gerileme
Bireyin kazanmış olduğu gelişim düzeyine göre ilkel olan davranışlara dönmesi.
- Telefonda sevgiliyle çocukça konuşarak tepki çekme
- Küçük kardeşini güldürmek için değişik ve çocukça hareketler sergileme
2.İnkar (yadsıma)
Bireye acı veren bir durumu kabul etmeyi reddetmesi.
- Annesi ölmüş bir çocuğun annesinin öldüğünü kabul etmemesi.
3.Saplanma
Bireyin gelişimin herhangi bir noktasına takılıp ilerlememesi.
- Babasına çok bağlı bir olan bir kızın biriyle evlenmemesi
4.Yansıtma
Birey kendi güdü , düşünce ve duygularını başka insanlara yükleyerek rahatlamaya çalışır.
- Sadece benim değil bütün arkadaşlarımın notları kötü
- Sürekli sigara içen birinin eşine “beni sen bu hale getirdin” demesi
5.Neden bulma
Kendini haklı çıkartmak için kabul edilmeyen bir düşünce veya olayı doğruymuş gibi haklı ve doğru gösterme
- Maçta yenilen futbolcunun sahadan şikayet etmesi
- Sınavı kötü geçen öğrencinin soruların zorluğundan bahsetmesi
6.Yüceltme
Bastırılmış güdü ve duyguların sosyal açıdan kabul edilebilir ortamlara yöneltilmesi.
- Şiddet eğilimi olan birinin boksör olması
7.Ödünme (telafi)
Engellenen ve doyurulmayan istek , davranış , düşüncelerin yarattığı tedirginlik ve kaygıyı onların yerine geçebilecek diğer istek ve davranışlarla giderme şekline ödünme denir.
- Sayısal derslerde başarısız olan birinin çok iyi kompozisyon yazması
- Huysuz ve çirkin bir kadının karşı cinse olumlu ilişkiler kurmaması nedeniyle evlenmemesi ancak bu eksikliğini akademik ve ya iş hayatında olumlu bir duruma getirmesidir.
8.Özdeşim kurma
Hayatta türlü başarısızlıklar ve engellemeler nedeniyle bireyin herhangi bir alanda başarılı bir kişiyle kendini bir tutması ve kendini onlara daha yakın hissederek doyum sağlaması.
- Başarısız bir öğrencinin sürekli babasıyla övünmesi
- Fakir bir kişinin zengin akrabasıyla övünmesi
- İşçi babanın müdür oğluyla övünmesi
- Çocuğun futbolcu babasının ayakkabısı giyerek evde dolaşması
9.Yön değiştirme
Engellenmesine neden olan bir olaya ya da insana türlü nedenlerden dolayı tepki gösteremeyen insan kendisinin egemenlik kuracağı birinden veya eşyadan hırsını çıkarması.
- İş yerinde patrona kızıp eşine bağırması
- Babasına sinirlenip kapıyı çarpması
10.Karşıt tepki
Toplumun hoşuna gitmeyecek davranışlar ve düşünceler yerine toplumun hoşuna gidecek davranışlar ve düşünceler sergileme.
- İçkiye düşkün olan birinin Yeşilay’a üye olması
- Arkadasından konuştuğu biriyle yakın arkadaş olması
11. Bastırma
Kötü istek , duygu , düşünce ve anıların bilinçten uzaklaştırmasını bastırma.
Bastırılmış duygu ve düşünceler rüyalarda veya konuşurken dil sürçmelerinde ortaya çıkar
- Annesi ölen birinin annesinin öldüğünü hiç hatırlamak istememesi